Hepimizin hayatının bir parçası haline gelen elektronik aletler bozulduğunda can sıkıcı olabiliyor. Peki elektronik cihazları kullanırken kullanma kılavuzlarına dikkat ne kadar ediyoruz ya da bu kılavuzları okuyor muyuz ?
İşte bu yazımızda sizlere elektronik cihazlar neden bozulduğu hakkında birkaç bilgi paylaşacağız...
Üç yıllık bir PC’ niz olduğunu düşünün, açılması her defasında on dakika süren. Fan sesinin azalmasından dolayı fanda bir sorun olduğunu düşündünüz ve teknik servise *****ürdünüz. Tecrübeli bir teknik servis çalışanı olsanız bile cihazı tamamen parçalara ayırmanız 20 dakika sürer. Sonunda sıra fana gelince PC’nizin neden bu kadar yavaş çalıştığı hemen anlaşılıyor: Soğutucu demirin üzerine üfleyen fan, zamanla bütün tozu toplamış, ve tozlar fana kadar ulaşıp dönüş hızını ve hava akışını kesmeye başlamış.
Bu gibi hadiselerle birçoğumuz karşılaşmışızdır.Nedense böyle sorunlar garanti bitiminin hemen sonrasında olunca da acaba firmalar cihazlara bu zaafları bilerek mi koyuyor şüphesi de oluşmuyor değil.
Peki hiç bozulmasa olmaz mı?
Doğa da nasıl her şeyin bir ömrü varsa elektronik cihazlarında aynı şekilde.Cihazların tüm parçaları, doğal olarak belli bir ömre sahip. Pillerin şarj edilebilme sayısından, SSD disklerin yazıp silinebilme sayısına kadar, hepsinin bir sonu var ve bu sonun gelmesi çok da uzun sürmeyebiliyor.Tecrübelerimizden de bu tip durumları gözlemlesek ve test etsek de, gerçek bir istatistikten bahsedebilmemiz için büyük bir veri tabanına ihtiyacımız var.
Üretici firmalar,her zaman kullanıcılara en dayanıklı ve uzun ömürlü cihazları sunmaya çalıştıklarını söyleseler de, biz kullanıcıların tecrübeleriyle çelişiyor. Cihazların içinde ısıya karşı hassas devrelerin çok ısınan yerlere yerleştirilmesi gibi bir çok kanıt da bunu destekliyor.
Cihazlar hiç bozulmasaydı?
Konuyu farklı bir açıdan irdelediğimizde hiç bozulmayacak kadar sağlam bir cihazın fiyatının üreticiye de biz kullanıcılara da maliyeti daha fazla olacaktır. Belki cihazlar daha uzun kullanılacak, ama gelişme daha yavaş olup muhtemelen hataların düzeltilmesi de çok zaman alacaktır.
Öbür taraftan da piyasa şartları gereği, firmalar batmamak için düzenli olarak ürün satmak zorundalar. Kullanıcıların da dayanıklılıktan ziyade sürekli olarak yeni özellik ve trendler peşinde olduğunu düşününce, piyasanın nasıl böyle bir şekil aldığını anlamak pek de güç değil. Yine de tüm bunlar planlanmış eskimeyi haklı çıkaracak yeterlilikte sebepler değildir.
Bozulmayan cihazlar için ne demek gerek?
Cihazlar bozulmasa da işliyor. Üreticiler sürekli olarak tanıttıkları yeni modeller aracılığıyla kullanıcıların sahip oldukları sapasağlam modelleri demode hale geldiğini vurgulayarak trend oluşturuyorlar.
Başka bir tür “eskitme” yöntemi de, firmware ve yazılımsal güncellemeler. Her bir güncellemede sistem gereksinimi arttığı için, cihazınız git gide sinir bozucu derecede yavaşlıyor. Mesela Apple’ın iOS cihazlarında bu durumu her üç yılda bir görebilirsiniz. Android’de ise eski modeller ya hiç güncellenmiyor ya da çok nadir güncelleniyor. Bu yüzden de cihaz, bazı önemli uygulamaları desteklemiyor ve geri kalıyor.
Bazen de değiştirilemeyen parçalar oluyor.
Sadece özel aletlerle açılan kısımlar ve değiş tokuş edilemeyen parçalar da planlanmış bozulmaya örnek olarak gösteriliyor.
Garanti kapsamındayken erkenden bozulan cihazlar;
Bazen ise erken bozulan cihazlar yalnızca kullanıcıya sorun olmuyor, üreticiye de ek maliyet çıkarıyor ve birçok kaynağın boş yere kullanılmasına sebep oluyor. Yani planlanmış eskime, uzun vadede firmaya kar sağlarken insan emeğine ve doğaya kötülük ediyor. Bu konuda çalışma yapan araştırmacılar, planlamış eskimenin kanunla kontrol altında tutulmasından yanalar.
Bize düşen eğer garanti süremiz dolduysa, cihazı teknik servise göndermeden önce iyi düşünmek olacaktır. Çünkü firmalar cihazımızı onarmaktan çok yeni cihaz satmak için uğraşacaktır. Onarım ücretleri konusunda ön bilgi edinmemizde bizim için yararlı olabilir.
Tamir edilebilirlik;
Cihazı yeni aldığımızda ne kadar dayanıklı olduğunu ve bozulduğunda tamir edilebilir olup olmadığını bilemeyiz fakat; internet sayesinde bazı tür cihazları hiç teknik servisle uğraşmadan kendimiz de tamiriyle uğraşabiliriz.Çünkü video sitelerinde adım adım nasıl yapıldığını gösteren anlatımlar bulunabiliyor.Tabii bu çözümü ancak kendimize güveniyorsak ve diğer çözümlerden umudu kesmişsek yapmalıyız.
Bize düşen daha bilinçli kullanıcılar olup, firmaların taktiklerine karşı daha uyanık ve duyarlı olmak.